Đề tài do nhóm sinh viên Đỗ Đức Tín, Nguyễn Ngọc Đông, Nguyễn Nhật Quang, Trần Quốc An thực hiện, dưới sự hướng dẫn của TS. Huỳnh Ngọc Thái – Khoa Công nghệ Cơ khí. Đây là công trình nghiên cứu mang đậm tính nhân văn, hướng đến hỗ trợ người khuyết tật, người cao tuổi, người bệnh trong bối cảnh nhiều công trình, nhà ở, khu dân cư tại Việt Nam vẫn còn hạn chế về các giải pháp tiếp cận thân thiện như thang máy hay đường dốc chuẩn cho xe lăn.
Đề tài tập trung nghiên cứu, thiết kế và chế tạo mẫu xe lăn có khả năng leo cầu thang với tiêu chí hàng đầu là an toàn, bền và chi phí hợp lý, nhằm hỗ trợ người khuyết tật hoặc người cao tuổi di chuyển dễ dàng hơn trong môi trường có bậc thang. Mô hình sử dụng cơ cấu bánh sao ba chạc (tri-star wheel), vừa giúp phân bố lực đều lên các bánh khi tiếp xúc với bậc cầu thang, vừa giữ cho xe vượt chướng ngại vật ổn định, giảm rung lắc cho người ngồi nhưng không làm đội chi phí cấu tạo. Hệ thống truyền động được điều khiển bằng động cơ điện DC 24V phổ biến trên thị trường, dễ tìm, dễ thay thế, giúp người dùng điều khiển tốc độ di chuyển và leo dốc an toàn mà vẫn tối ưu về giá thành. Khung xe được thiết kế bằng thép không gỉ, bảo đảm độ bền, khả năng chịu tải đến 70 kg, đồng thời có thể gia công bằng các thiết bị, công nghệ sẵn có trong nước, giúp giảm chi phí sản xuất, dễ bảo trì và thay thế linh kiện. Kết quả thử nghiệm cho thấy xe có thể leo được cầu thang có độ cao bậc từ 15–20 cm, hoạt động ổn định trên nhiều loại mặt phẳng. Với việc sử dụng vật liệu phổ thông, kết cấu đơn giản, dễ chế tạo, sản phẩm góp phần cải thiện tính tự chủ cho người khuyết tật, đồng thời mở ra hướng phát triển các thiết bị hỗ trợ di chuyển thông minh có chất lượng đảm bảo nhưng giá thành phù hợp với khả năng chi trả của đa số người dùng trong tương lai.
Nhóm sinh viên HUIT được vinh danh giải Nhì lĩnh vực Khoa học kỹ thuật và Công nghệ và nhận bằng khen của Bộ trưởng Bộ Giáo dục & Đào tạo
Vượt qua 628 đề tài nghiên cứu khoa học của sinh viên đến từ 112 cơ sở giáo dục đại học trên cả nước, đề tài “Thiết kế chế tạo xe lăn leo cầu thang” của nhóm sinh viên Khoa Công nghệ Cơ khí, Trường Đại học Công Thương Thành phố Hồ Chí Minh (HUIT) đã xuất sắc đạt giải Nhì lĩnh vực Khoa học Kỹ thuật và Công nghệ tại Giải thưởng khoa học và công nghệ dành cho sinh viên trong các cơ sở giáo dục đại học năm 2025 tổ chức tại Trường Đại học Nha Trang.
Giải thưởng khoa học và công nghệ dành cho sinh viên trong các cơ sở giáo dục đại học do Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì, phối hợp cùng Bộ Khoa học và Công nghệ, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Quỹ Hỗ trợ Sáng tạo Kỹ thuật Việt Nam (VIFOTEC) tổ chức hằng năm, nhằm tôn vinh các công trình nghiên cứu tiêu biểu, khuyến khích và phát triển phong trào nghiên cứu khoa học trong sinh viên. Các đề tài tham dự được chia theo 06 lĩnh vực: Khoa học Tự nhiên, Khoa học Kỹ thuật và Công nghệ, Khoa học Y – Dược, Khoa học Nông nghiệp, Khoa học Xã hội, Khoa học Nhân văn.
Hình ảnh toàn buổi Lễ Tổng kết Giải thưởng khoa học và công nghệ dành cho sinh viên trong các cơ sở giáo dục đại học năm 2025
Tại Vòng Chung khảo và Lễ Tổng kết diễn ra từ ngày 5–8/11/2025 tại Trường Đại học Nha Trang, 125 đề tài của 58 cơ sở giáo dục đại học đã được lựa chọn trình bày trước hội đồng. Trong số đó, nhóm sinh viên HUIT đã ghi dấu ấn với đề tài “Thiết kế chế tạo xe lăn leo cầu thang” và được trao giải Nhì lĩnh vực Khoa học kỹ thuật và Công nghệ.
Trên cơ sở đó, nhóm xây dựng mô hình thiết kế 3D, tính toán sức bền, mô phỏng ổn định, chọn vật liệu và gia công – lắp ráp tại xưởng thực hành của Khoa Công nghệ Cơ khí. Hệ thống truyền động, cơ cấu leo bậc, bộ phanh, tay vịn, khung chịu lực… được thiết kế theo hướng vừa đảm bảo chức năng, vừa thân thiện với người dùng. Quá trình triển khai đề tài diễn ra nghiêm túc, bài bản: khảo sát nhu cầu người sử dụng xe lăn tại bệnh viện, khu dân cư; tham khảo các mẫu xe lăn leo cầu thang trên thế giới; thiết kế – mô phỏng – tối ưu kết cấu; chế tạo, chạy thử, hiệu chỉnh nhiều lần để đạt độ an toàn, độ bền và tính ổn định như mong muốn.
Sản phẩm bước đầu cho thấy tính khả thi trong thực tế, đặc biệt tại những không gian không có thang máy hoặc khó cải tạo hạ tầng. Nếu được tiếp tục hoàn thiện về điều khiển (tích hợp mô tơ, điều khiển điện tử, cảm biến) và thiết kế công nghiệp, xe lăn leo cầu thang có thể trở thành một giải pháp hữu ích cho các gia đình, cơ sở y tế, trung tâm phục hồi chức năng.
Chia sẻ về lý do lựa chọn đề tài, Đỗ Đức Tín – đại diện nhóm sinh viên cho biết: “Qua những lần đi thực tế và quan sát xung quanh, em thấy nhiều người khuyết tật, người lớn tuổi gặp rất nhiều khó khăn khi phải lên xuống cầu thang ở nhà riêng, khu trọ hay bệnh viện. Những việc đơn giản như di chuyển giữa các tầng cũng trở thành rào cản, khiến họ luôn cần người hỗ trợ. Từ đó, nhóm em mong muốn chọn một đề tài vừa là bài toán kỹ thuật, vừa có thể tạo ra sản phẩm hỗ trợ thiết thực cho người yếu thế trong cuộc sống hằng ngày”.
Tại Lễ Tổng kết sáng ngày 8/11/2025, nhóm sinh viên HUIT đã tự tin thuyết trình, bảo vệ đề tài trước hội đồng khoa học với sự tham gia của các nhà quản lý, nhà khoa học, chuyên gia trong lĩnh vực kỹ thuật – công nghệ. Với ý tưởng mang tính nhân văn, cách tiếp cận nghiên cứu khoa học rõ ràng, mô hình thực nghiệm được chế tạo hoàn chỉnh, đề tài đã thuyết phục hội đồng và được trao giải Nhì lĩnh vực Khoa học kỹ thuật và Công nghệ.
Thành công của đề tài là minh chứng sinh động cho định hướng gắn đào tạo với nghiên cứu ứng dụng và nhu cầu thực tiễn mà HUIT đang kiên trì theo đuổi. Dưới sự hướng dẫn tận tâm của TS. Huỳnh Ngọc Thái, nhóm sinh viên không chỉ nắm vững kiến thức chuyên môn mà còn rèn luyện được các năng lực quan trọng của kỹ sư tương lai như tư duy thiết kế, giải quyết vấn đề, làm việc nhóm, quản lý tiến độ và trình bày kết quả nghiên cứu trước cộng đồng khoa học. Đây cũng là một trong những dấu ấn đẹp của thầy và trò HUIT trong hành trình khẳng định vị thế của nhà trường trên bản đồ khoa học – công nghệ của cả nước.